Nhân vật Hán Sở

Nhân vật Hán Sở

HÀN TÍN GẶP HẠ HẦU ANH
(Trích hồi 36 Nhân vật Hán Sở)


Hàn Tín vào đượac Hán Trung, đến chỗ “Chiêu Hiền Quán” thấy treo tấm bảng “cầu hiền”, có 13 điều khoản:

1- Am hiểu lược thao: phong chức Nguyên nhung.
2- Dũng cảm hơn người: phong chức Tiên phong.
3- Võ nghệ siêu quần: phong chức Tán kỵ
4- Thông hiểu thiên văn: phong chức Tán Hoạch.
5- Tinh tường địa đạo: phong chức Hướng đạo.
6- Mực thước công bằng: phong chức Ký lục.
7- Cơ biến tài tình: phong chức Nghị quân.
8- Nói năng hoạt bát: phong chức Thuyết khách.
9- Tính toán tinh tường: phong chức Thượng thư.
10- Sách vở xem rộng: phong chức Bác sĩ.
11- Chuyên tập sách thuốc: phong chức Quốc thủ.
12- Chưởng quản tiền lương giỏi: phong chức Quảng xướng.
13- Giỏi nghề len lỏi: phong chức Thám tử.

Hàn Tín hỏi thăm biết Đằng Công Hầu Hà Anh có trách nhiệm giữ việc này. Tín tự ái không chịu đưa giác thư (thư có cắt một góc để làm dấu) của Trương Lương gửi ra, mà tự mình đi ghi tên, để gặp Hạ Hầu Anh.
Đằng Công xem xét tên họ, nghĩ thầm:
- Người này ta nghe tiếng đã lâu, bỏ Sở đến đây ắt có chí lớn.
Đằng Công bèn cho quân mời Hàn Tín vào, hỏi:
- Tướng quân vì sao bỏ Sở đến đây?
Hàn Tín đáp:
- Hạng Vương không biết dùng Tín này!
Đằng Công đáp:
- Sạn Đạo bị đốt làm sao tướng quân đến được đây?
Hàn Tín đáp:
- Sự hiểm trở không ngăn được chí lớn của con người.
Đằng Công hỏi:
- Trong 13 khoản đó, tướng quân giỏi về khoản nào?
Hàn Tín đáp:
- 13 khoản kia chỉ là tài mọn, chưa đủ!
Đằng Công ngạc nhiên hỏi:
- Còn thiếu khoản nào?
Tín thưa:
- Thiếu khoản “văn võ song toàn, thông hiểu vũ trụ. Ra tướng võ vào tướng văn. Trăm trận trăm thắng. Lấy thiên hạ như trở bàn tay.”
Đằng Công nghe nói giật mình, mới Tín an tọa, nói:
- Lâu nay nghe tiếng ngài, nay mới được hân hạnh hội kiến. Ngài đến đây chẳng những hồng phúc cho Chúa công mà còn hạnh phúc cho nhân dân. Vậy xin ngài vui lòng chỉ giáo. Ngài có tài như vậy, tại sao nước Sở không trọng dụng ngài?
Tín nói:
- Bá Lý Huề ở nước Ngu, Ngu bị mất, sang Tần thì được xưng vương, không phải Hề ngu mà Ngu ngu! Tín tôi cũng vậy.
Đằng Công hỏi:
- Nếu Hán Vương dùng ngài, thì ngài sẽ làm gì để thỏa mãn chí hướng?
Tín nói:
- Tôi có thể giúp Hán Vương định thiên hạ. Tôi chỉ sợ ngài tiến cử tôi không nổi, vì Hán Vương không biết dùng tôi mà thôi!
Đằng Công lắc đầu:
- Ngài nói quá, tôi e làm không kịp theo lời chăng? Hạng Vũ trong ba năm định được nghiệp cả, cổ kim chưa có người. Chỉ có ngài dám coi thường như thế.
Tín nói:
- Ai xem Hạng Vương vô địch, Tín coi ông ta như trẻ nít, không phải đối thủ.
Đằng Công đem sách ra hạch hỏi Hàn Tín suốt một ngày... cuối cùng Đằng Công nói:
- Tài của ngài như vậy! Không ai bỏ rơi được, ngày mai tôi xin vào tâu với Hán Vương.
Tín nói:
- Đa tạ ngài! Nhưng tôi biết Hán Vương không trọng dụng tôi đâu, làm sao phải gặp Tiêu Thừa Tướng trước, rồi hai vị hợp lại tiến cử họa may...
Đằng Công nói:
- Phải đó!

Nhận xét:
Trong phạm vi của quyền hạn, sát hạch người khác với công tâm, là việc làm có hai điều lợi.

• Nghĩa Đế nói “Nhân vô Tín bất lập”. Nghĩa thứ nhất: Người không giữ được chữ Tín không làm được việc gì. Nghĩa thứ hai: Người không có niềm tin không làm được việc gì. Nghĩa thứ ba: Người không biết tin ở người khác không làm được việc gì. Đó là ba nghĩa để giải thích câu nói sâu xa ấy vậy. Hạ Hầu Anh đã sát hạch Hàn Tín một cách kỹ lưỡng: Đầu tiên chưa gặp Tín, cũng đã nghe qua Tín có tài và có trí.Chừng gặp Tín rồi, nói chuyện đến giữa chừng lại đâm ra nghi ngờ Hàn Tín là quá lời, không phải Hạ Hầu Anh tiểu tâm, vì tài đại tướng của Hạ Hầu Anh không theo kịp Hàn Tín vậy. Nhờ Hàn Tín giảng giải đến suốt ngày, Hạ Hầu Anh chừng như hiểu. Hiểu, và mới cảm phục, vội vã đòi tiến cử Tín cho Hán Vương. Hạ Hầu Anh là bậc trung thần.

• Hàn Tín không đưa thư của Trương Lương gửi ra, Hàn Tín là người tự trọng. Hồi Tam Quốc, ta cũng gặp một việc tương tự: Khổng Minh tiến cử Bàng Thống cho Lưu Bị bằng một bức thư, nhưng Bàng Thống không chịu đưa. Kẻ có tài phải biết tự tin và tự trọng. Nếu Lưu Bang không biết dùng, dù trăm bức thư của Trương Lương gửi cho Lưu Bang cũng trở thành vô dụng. Điều ấy Hàn Tín đã thấy ở Hạng Vũ rồi. Không chừng Hàn Tín đưa thư của Trương Lương, các tay Đằng Công, Tiêu Hà còn khinh Tín nữa là khác. Hàn Tín không cho Hạ Hầu Anh báo gấp cho Lưu Bang. Hàn Tín quá biết rõ tâm lý Lưu Bang.

• Những lời Hàn Tín nghị luận cho Hà Hầu Anh nghe, chứng tỏ ông là một nhân vật lỗi lạc.

(Trích "Nhân Vật Hán Sở" - Ngô Nguyên Phi)
============
Người sau có thơ "HÀN TÍN" rằng :

Ðem thân bách chiến dựng cơ đồ,

Thế sự hưng vong một cuộc cờ.

Danh lợi anh hùng mang thảm lụy

Gương treo nhật nguyệt chửa phai mờ


Hạng Vương buồn bã ngâm mấy câu thơ:

Tấm thân lấp biển, vá trời

Thanh gươm yên ngựa một đời dọc ngang

Giờ đây mưa gió phũ phàng

Anh hùng mạt lộ, giang sang tiêu điều.
============================================
sau khi đọc về Hàn Tín hình như có nghe câu: " Thành cũng Tiêu Hà bại cũng Tiêu Hà." Cái thói đời là thế!
===========================================
Tôi cũng đã đọc hết cuốn này, thấy rất nhiều đạo lý trong đó. Người mà tôi ngưỡng mộ nhất là Trương Lương, ông cũng giống như Phạm Lãi trong Đông chu liệt quốc vậy.